Και για να το ξεκαθαρίσουμε γιατί υπάρχουν πολλές απορίες: Στην Ελλάδα το Τσάλεντζ ρέφερι δεν βασίζεται σε αυτόνομο σύστημα ειδικών καμερών όπως συμβαίνει στις διεθνείς διοργανώσεις. Βασίζεται στην τηλεοπτική παραγωγή των αγώνων του εκάστοτε τηλεοπτικού φορέα, δηλαδή, μέσα από την παραγωγή της κρατικής τηλεόρασης ή κάποιου άλλου ιδιωτικού σταθμού ή συνδρομητικού.
Περιορίζεται επίσης στις αμφισβητούμενες φάσεις του «μέσα-έξω», στο πάτημα της γραμμής στην προσπάθεια σερβίς και στο πάτημα της «επιθετικής» γραμμής από «αμυντικό» παίκτη αλλά και στην επαφή του παίκτη με το φιλέ. Δεν προβλέπεται έλεγχος για άλλες παραβάσεις όπως το μπλοκ-άουτ (που είναι και οι πιο δύσκολες φάσεις) και το πάτημα της κεντρικής γραμμής από κάποιο αθλητή.
Στην Ελλάδα πάντα, οι προπονητές ζητάνε το «τσάλεντζ ρέφερι» ο παρατηρητής μαζί με τον δεύτερο διαιτητή βλέπουν την παράβαση στο τηλεοπτικό ριπλέι και εφόσον η κάμερα έχει «πιάσει» τη φάση και εφόσον υπάρχει υψηλή ανάλυση μπορούν να αποφανθούν για το εάν υπάρχει παράβαση.
Δυστυχώς όμως το 50% των αμφισβητούμενων φάσεων δεν το καταγράφουν οι κάμερες ή είναι πάνω στην κίνηση και δεν υπάρχει ασφαλές συμπέρασμα. Με τη μπάλα να κινείται με 140 χιλιόμετρα την ώρα και ειδικά μετά από μπλοκ τα αντανακλαστικά του κάμεραμαν είναι αδύνατον να προλάβει τη πορεία της μπάλας και για αυτό πολλές φορές οδηγούμαστε σε αδιέξοδα, διαφωνίες, γκρίνιες και εν τέλει ανακοινώσεις και αμφισβητήσεις.
Η τηλεοπτική παραγωγή εκ των πραγμάτων δεν κάλυπτει τις προδιαγραφές υψηλής ανάλυσης ή στοχευμένης κάλυψης στα επίμαχα σημεία όπως οι τελικές γραμμές ή ακόμα πιο δύσκολα στα σημεία του φιλέ που γίνονται οι παράβάσεις ή στην υψηλή ανάλυση με super slow motion στα ακροδάκτυλα των αθλητών που κάνουν μπλοκ για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει παράβαση. Με τις συμβατικές κάμερες που υπάρχουν δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν όλες οι γωνίες του αγωνιστικού χώρου εκτός κι αν η παραγωγή μπορέσει να σηκώσει το τεράστιο κόστος τουλάχιστον 16 καμερών ειδικών προδιαγραφών για κάθε αγώνα που με τα σημερινά δεδομένα είναι ανέφικτο. Επομένως ποια είναι η λύση;
Η μόνη λύση είναι να προμηθευτεί η διοργανώτρια ένα ολοκληρωμένο σύστημα «τσάλεντζ ρέφερι» που θα επιστρατεύεται σε ημιτελικούς και τελικούς ή στα μεγάλα ντέρμπι κάθε αγωνιστικής. Δεν υπάρχει περίπτωση να ξεφύγει καμία φάση. Το κόστος είναι βέβαια μεγάλο. Η βασική έκδοση ξεκινάει από 20.000 Ευρώ και η πλήρης έκδοση φτάνει τις 40.000 Ευρώ, δηλαδή, ισοδυναμεί με το συμβόλαιο ενός ξένου ομάδας που στοχεύει στην 4αδα.
Αν αναλογιστεί κανείς πως πρόκειται για την αξιοπιστία του πρωταθλήματος και με δεδομένη την ακρίβεια που δίνει στα αποτελέσματα τότε πραγματικά αξίζει να γίνει η επένδυση από την διοργανώτρια (ΕΣΑΠ) η οποία θα μπορούσε να καλύψει το κόστος με κάποιο χορηγό που θα μπορούσε να δώσει και την ονομασία του. Σε κάθε περίπτωση η προμήθεια του συστήματος τσάλεντζ ρέφερι αποτελεί μονόδρομο και δυκλίδα ασφαλείας για την αξιοπιστία του πρωταθλήματος και ειδικά οι ομάδες που κάνουν πρωταθλητισμό όπως ο ΠΑΟΚ και ο Ολυμπιακός θα έπρεπε να είχαν πρωτοστατήσει για την προμήθεια του.
Στον ημιτελικό του φάιναλ-4 Τσάμπιονς Λιγκ γυναικών επιστρατεύτηκε το τσάλεντζ ρέφερι δύο φορές στο τελείωμα του 5ου σετ. Την πρώτη όταν κάρφωσε παίκτρια της Κονελιάνο και ισοφάρισε 14-14. Οι Τούρκοι υποστήριξαν πως η ακραία της Κονελιάνο Μπρίτσιο Ράμος πάτησε τη γραμμή των τριών μέτρων στην επίθεση «πάιπ» που έκανε από τη θέση «6». Μετά από έλεγχο του Τσάλεντζ ρέφερι αποδείχτηκε πως οι Τούρκοι είχαν άδικο. Είχαν δίκιο οι διαιτητές και σωστά έγινε το 14-14.
Η φάση του αγώνα έγινε στο 15-14 για τη Βάκιφμπανκ. Η Αϊντεμίρ της Βάκιφμπανκ κάρφωσε και η μπάλα έφυγε άουτ. Επόπτες και διαιτητής έδωσαν άουτ. Ολοι εξάλλου είδαν πως η μπάλα ήταν καθαρά άουτ και το σκορ έγραψε 15-15. Όμως ο προπονητής της Βάκιφμπανκ ζήτησε το «τσάλεντζ ρέφερι» χωρίς να το πολυπιστεύει και προς έκπληξη όλων οι κάμερες ανέδειξαν «μπλοκ άουτ» έδωσαν τη μπάλα στη Βακιφμπάνκ και με 16-14 τελείωσε ο ημιτελικός. Χωρίς το «τσάλεντζ ρέφερι» θα είχαμε σίγουρα αλλοίωση αποτελέσματος και ειλικρινά δεν θέλω να φαντάζομαι μία παρόμοια φάση στο φινάλε της Βόλεϊ Λιγκ γιατί θα μείνουμε για πάντα στο γήπεδο.
Υ.Γ. .Οσο για την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία καλό θα είναι το «τσάλεντζ ρέφερι» να το καθιερώσει σε πλήρη μορφή και στους τελικούς των υπόλοιπων ευρωπαϊκών τελικών διότι στις αναμετρήσεις του Ολυμπιακού με την τουρκική Μπούρσα στο Τσάλεντζ Καπ δεν υπήρχε τίποτα.
V.N.
Φωτό: Ο προπονητής της Κονελιάνο Ντανιέλε Σανταρέλι διαμαρτύρεται στον δεύτερο ρέφερι Μάριο Μπερναόλα. Με το «γυμνό μάτι» ο Σανταρέλι έχει δίκιο αλλά με το «τσάλεντζ ρέφερι» έχει άδικο.
Δείτε το video του 5ου σετ στο Τσάμπιονς Λιγκ γυναικών με τις δύο αμφισβητούμενες φάσεις στο 14-13 και 15-14 του 5ου σετ που έκριναν τον αγώνα. Δείτε πόσο ξεκάθαρη είναι η εικόνα στο τσάλεντζ ρέφερι: