Tου Νίκου Ζαλμά
Καθηγητής φυσικής αγωγής – ομοσπονδιακός προπονητής βόλεϊ

Μετά από σχεδόν μία δεκαετία (τελευταία ενασχόλησή μου το 2004-2005) επιστρέφω για να δουλέψω και να προσφέρω σε ένα χώρο που χρήζει την άμεση και κατά προτεραιότητα βοήθεια- επίβλεψη-συνεργασία.

Στις υποδομές και στις μικρές Eθνικές ομάδες αγοριών της ΕΟΠΕ. Τα τελευταία χρόνια ο χώρος του ανδρικού βόλεϊ υπόκειται σε μια σμίκρυνση (3880 δελτία αγοριών κάτω των 18 ετών το 2010 ενώ 2580 αντίστοιχα σήμερα). Όλες οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες. Τα πρωταθλήματα των μικρών ηλικιών γίνονται όλο και με λιγότερες ομάδες. Τα παιδιά 12-18 ετών παίζουν όλο και λιγότερα παιχνίδια. Λιγότερα παιχνίδια σημαίνει λιγότερες προπονήσεις άρα και μικρότερη αθλητική εξέλιξη, ελάχιστη ευχαρίστηση, μηδενικά κίνητρα.

Πολλά πρωταθλήματα γίνονται απλά για να γίνουν και μόνο όταν φτάσουμε σε τελικές φάσεις παίδων –εφήβων βλέπεις κάποιο είδος ανταγωνισμού. Όλα τα παραπάνω έχουν αντίκτυπο στο να βρεις τους κατάλληλους αθλητές που θα αρχίσουν να στελεχώνουν τις πρώτες Εθνικές ομάδες. Τελικά το ποτήρι μήπως είναι μισοάδειο;

Με μια προσεκτικότερη όμως ματιά ίσως και τα πράγματα να μην είναι τόσο μαύρα. Ίσως η κατάσταση να είναι αναστρέψιμη. Ίσως τελικά το ποτήρι να είναι μισογεμάτο. Μήπως τελικά πρέπει να αναθεωρήσουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι τόσο το ποσοτικό αλλά τι ποιότητα παιδιών είναι αυτά που ασχολούνται με το άθλημά μας; Ποιος τα καθοδηγεί; Ποιος τα εξελίσσει; Μέσα από ποιες συνθήκες και με ποιές μεθόδους προσπαθούν να γίνουν καλύτεροι αθλητές; Υπάρχει κάποιο σύστημα μέσα από το οποίο μπορούμε να παράγουμε παίκτες ακόμα και σε υψηλό επίπεδο;

Τον περασμένο Δεκέμβριο βρέθηκα στο Κιλκίς όπου έγινε (έστω και με καθυστέρηση) η πρώτη επίσημη κλήση αγοριών και κοριτσιών, προκειμένου να αρχίσουν να στελεχώνονται οι ομάδες παμπαίδων και παγκορασίδων για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού βόλεϊ.

Η διαδικασία έχει ξεκινήσει 15 μήνες νωρίτερα όπου στις ηλικίες 1999-2000 -2001 βρέθηκαν, καταγράφηκαν, μετρήθηκαν και προπονήθηκαν σχεδόν 300 αξιόλογα αγόρια στις 11 μεγάλες περιφέρειες της χώρας από τους 27 ΠΟΠ (Περιφερειακοί ομοσπονδιακοί προπονητές) των κλιμακίων.

Τα δεδομένα των μετρήσεων οι οποίες ήταν κοινές για όλους, oι προσωπικές εκτιμήσεις των ομοσπονδιακών προπονητών και οι εισηγήσεις των ΠΟΠ, έφεραν στο Κιλκίς τα 45 από τα 300 αυτά αγόρια. Εκεί έγινε εκ νέου σωματική και κινητική αξιολόγηση με επιστημονικές μετρήσεις από γυμναστή- εργοφυσιολόγο, καταγραφή των δεδομένων και έπειτα αξιολόγηση της απόδοσης των αθλητών σε τεχνικές δεξιότητες μέσα από μια διαδικασία αγώνων (16 σετ συνολικά).

Στόχος ήταν να γνωρίσουμε και να βρούμε τους καλύτερους αθλητές που θα αρχίσουν να συμμετέχουν στα κλιμάκια των εθνικών ομάδων. Αν νομίζει κάποιος ότι τα παιδιά ήταν μόνο από μεγάλα αστικά κέντρα ή από παραδοσιακά μεγάλες δυνάμεις του ανδρικού βόλεϊ θα εκπλαγεί αν ακούσει ότι υπήρχαν αθλητές από Κω, Χίο, Σουφλί, Ορεστιάδα, Σέρρες, Λήμνο, Σάμο, Γιάννενα, Καλαμάτα, Βραχάτι, Πάτρα, Μουδανιά, Γρεβενά, Χανιά, Αιγίνιο, Λάρισα ,Αλεξανδρούπολη. Τελικά μικρά διαμαντάκια υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν αρκεί να γίνει σωστά το πρώτο βήμα. Να τρέξουμε και να τα ξεθάψουμε ως καλοί χρυσοθήρες. Για να φτιαχτεί όμως και ένα όμορφο περιδέραιο χρειάζεται αρκετή δουλειά, σύστημα και μέθοδο.

Στο Κιλκίς υπήρξε επίσης μεγάλος προβληματισμός στους συνάδελφους προπονητές κυρίως για τα αγόρια σχετικά με το υπάρχον σύστημα αγώνων από την ηλικία που εντάσσονται στο βόλεϊ δηλαδή 9-10 ετών (μίνι βόλεϊ ) μέχρι να φτάσουν να παίζουν 6 εναντίον 6 ως παμπαίδες ή παίδες – έφηβοι.

Ο υπογράφων το άρθρο εξέφρασε τον προβληματισμό κατά πόσο τα παιδιά μπορούν από το 3Χ3 σε μικρό γήπεδο να ενταχθούν κατευθείαν σε γήπεδο 81 τ.μ. και σχεδόν σε συνθήκες ανδρικού ανταγωνισμού από την ηλικία των 12 ετών.

Στις περισσότερες περιπτώσεις βλέπουμε αγώνες όπου λίγοι καλοί αθλητές είναι αυτοί που μονοπωλούν το παιχνίδι είτε λόγω φυσικών προσόντων (ύψος) είτε λόγω γρήγορης ανάπτυξης των κινητικών τους χαρακτηριστικών (δύναμη, ταχύτητα) ενώ οι περισσότεροι περιμένουν υπομονετικά μέχρι να έρθει η σειρά τους για να κάνουν κάποια επαφή. Έχουμε σκεφτεί ότι έτσι ωφελούνται οι λίγοι και καλοί ενώ οι περισσότεροι μένουν τεχνικά πίσω;

Ο αντίλογος ήταν ότι πρέπει να βάζουμε τα παιδιά να αποκτούν τα κινητικά πρότυπα των μεγάλων από μικρή ηλικία, μαθαίνοντας το παιχνίδι με οποιοδήποτε κόστος. Στον προβληματισμό μου αυτό και την σπαζοκεφαλιά τι ακριβώς μπορούμε να κάνουμε η απάντηση μου δόθηκε λίγες ημέρες μετά το Κιλκίς στο σεμινάριο του ΣΕΠΠΕ από τον προπονητή της εθνικής Ιταλίας Μάουρο Μπερούτο.

Στην γειτονική μας χώρα προβληματίστηκαν γιατί υπήρχε μείωση του ενδιαφέροντος των αγοριών στο βόλεϊ στις ηλικίες 12-13 ετών (α’ στάδιο παμπαίδων) με συνέπεια την μείωση συμμετοχών σε αγώνες 6 εναντίον 6. Προσομοίωσαν τις συνθήκες αγώνα των 12χρονών παιδιών σύμφωνα με τα αγωνιστικά δεδομένα που τους ανάγκαζαν να παίζουν (81 τ.μ. γήπεδο, μπάλα 260 gr, 2,43 ύψος φιλέ) και βρήκαν ότι απαιτούσαν από παίκτες με μ.ο. ύψους 1.62 cm να αγωνίζονται σε γήπεδα 169 τ.μ ( 13×13 μ.) με μπάλα 338 gr και σε φιλέ ύψους 3.15. Αμέσως άλλαξαν τις διαδικασίες των αγώνων προσθέτοντας μετά το μίνι βόλεϊ αγώνες 3Χ3 ή 4Χ4 σε γήπεδα 36 τ.μ. (6×6) με ύψος φιλέ 2.05 και μπάλες 215 gr.

Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά. Αύξηση των ατομικών επαφών σε ποσοστό 102%. Αύξηση των επαφών σε service 153%, σε υποδοχές 112%, σε επίθεση 113% και σε block 700%! Από τα παραπάνω προκύπτει ότι τα παιδιά μεγαλώνοντας χρειάζονται στις διάφορες ηλικίες το κατάλληλο αγωνιστικό περιβάλλον για να μπορέσουν να ξεδιπλώσουν τις δεξιότητές τους και μέσω της κατάλληλης τροφής (σωστή εκγύμναση, προπόνηση τεχνικής, μετρήσεις, θεωρία και βίντεο) να τα οδηγήσουμε στην μεγιστοποίηση της επίδοσης και της απόδοσης για το συμφέρον τόσο των συλλόγων τους, όσο και των Εθνικών ομάδων και του αθλήματός μας γενικότερα.

Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι οι πρώτες ύλες (διαμάντια) πάντα θα υπάρχουν. Για να λάμπουν παντοτινά πρέπει να τα ανακαλύπτουμε ή και να τα κλέβουμε (ΠΟΠ / ομοσπονδιακοί), να τα τοποθετούμε στο σωστό περιβάλλον κάθε φορά (κατάλληλα αγωνιστικά δρώμενα) και να προσπαθούμε να τα επεξεργαζόμαστε με τέτοιο τρόπο (μορφές και είδη προπόνησης) ώστε δίπλα τους να λάμπουν και τα υπόλοιπα στολίδια.

Πηγή: http://sportsfeed.gr